Formacja piłkarska – taktyki na boisku

Współczesna piłka nożna idzie coraz mocniej w kierunku rozwoju pod kątem taktyki, schematów i różnych ustawień wykorzystywanych przez trenerów. Jaka formacja jest obecnie najchętniej wybieraną przez najlepszych szkoleniowców? Dlaczego drużyny grają w innym ustawieniu w fazie gry ofensywnej i defensywnej?

Czym jest formacja piłkarska?

Formacja piłkarska to nic innego jak początkowe ustawienie zespołu na boisku. Formacja może różnić się w zależności od tego, czy drużyna znajduje się w fazie gry defensywnej, czy też ofensywnej.

Wśród najbardziej popularnych formacji piłkarskich znajdują się ustawienia z trójką i czwórką obrońców. Tak naprawdę każdy trener na podstawie własnych preferencji i schematów taktycznych może dobrać odpowiednią formację do własnych potrzeb.

Rozwój taktyk piłkarskich

Obserwując piłkę nożną na przestrzeni ostatnich lat, można zauważyć gigantyczny rozwój zagadnień taktycznych, a co za tym idzie formacji piłkarskich. W przeszłości trenerzy nie przykładali aż tak dużej wagi do taktyki, a piłkarze byli głównie przypisani do konkretnych pozycji w ustawieniu 4-4-2. Obecnie piłka nożna, a szczególnie na najwyższym poziomie, idzie w stronę innowacji.

Trenerzy mają szeroki dostęp do materiałów taktycznych, czy też treningów i staży w najlepszych klubach świata. Podpatrywanie europejskiego topu wpływa również na chęć odtworzenia tego w swoich warunkach ligowych, co nie zawsze się sprawdza.

Jednym z przełomowych momentów w historii piłki nożnej była taktyka oparta na futbolu totalnym, którą wprowadził Johann Cruyff. Holender zrewolucjonizował futbol swoim 4-3-3, w którym każdy mógł atakować, nawet środkowi obrońcy.

Na początku XXI wieku duże zainteresowanie trenerów wzbudzała taktyka z klasycznym wariantem 4-4-2. W ostatniej dekadzie można powiedzieć, że proporcje przesunęły się raczej w stronę powrotu do 4-3-3 czy też 4-2-3-1. Nie można jednak zapominać o poszczególnych trenerach, którzy dążyli do sukcesów w swoich rozgrywkach ligowych czy też europejskich pucharach z formacjami opartymi na trójce środkowych obrońców. W takim zestawieniu Ligę Mistrzów wygrał chociażby Thomas Tuchel, a sukcesy święcili również włoscy trenerzy.

Piłka nożna – najpopularniejsze formacje piłkarskie

Współczesna piłka nożna coraz mocniej zaczyna przypominać rozgrywkę dwóch szachistów. Trenerzy starają się zaskoczyć, wykorzystując różne elementy taktyczne i schematy, które mają przynieść określony skutek. Obecnie można powiedzieć, że w niektórych przypadkach formacja piłkarska jest tylko na papierze, ponieważ na boisku rolę zawodników odgrywają ważniejszą funkcję. Można wymienić nawet kilkanaście formacji piłkarskich, których mogą używać trenerzy, jednak kilka ustawień znacząco się wyróżnia.

Formacja piłkarska 4-4-2 (klasyczne ustawienie zawodników)

4-4-2 to jedna z najbardziej podstawowych jednocześnie najchętniej wybieranych formacji piłkarskich. Jest to klasyczny system, w którym drużyna posiada 4 obrońców, 4 pomocników i 2 napastników. We współczesnej piłce nożnej 4-4-2 to formacja, która jest bardzo chętnie wykorzystywana przez praktycznie wszystkich szkoleniowców w fazie gry defensywnej. Pozwala ona zespołowi zachować odpowiedni balans, pokrywając poszczególne sektory boiska.

Od kilku lat najlepsze zespoły na świecie korzystają właśnie z tego ustawienia, aby odpowiednio zamykać korytarze swoim przeciwnikom. Nie brakuje jednak również szkoleniowców, którzy ustawiają swoje drużyny w fazie ofensywnej w formacji 4-4-2. Sprawdź, czym jest game changerem w Superbet!

Formacja piłkarska z rombem

Formacja piłkarska z rombem opiera się na grze 4 środkowych pomocników w centralnej strefie boiska. Zazwyczaj jest to system przedstawiany jako 4-1-2-1-2. W tej formacji mamy do czynienia z czwórką obrońców defensywnym pomocnikiem, dwójką zawodników box to box, czyli graczy, którzy mają biegać po całej długości boiska, a przed nimi znajduje się klasyczna 10 i dwójka napastników. Formacje piłkarskie z rombem są bardzo często wykorzystywane przez trenerów, którzy chcą przejąć inicjatywę w środku boiska. Obecnie najchętniej wykorzystuje ją Carlo Ancelotti. Ma jednak ona pewne mankamenty związane z tym, że kluczową rolę odgrywa dwóch pomocników box to box i na nich spoczywa olbrzymia odpowiedzialność za pokrywanie również bocznych stref boiska i wspieraniu zarówno ofensywy, jak i defensywy.

Formacja piłkarska 4-2-3-1

4-2-3-1 to obecnie jeden z najchętniej wybieranych wariantów taktycznych przez szkoleniowców. Jest to formacja, która bazuje na znakomitym rozstawieniu piłkarzy. Drużyna jest przede wszystkim zabezpieczona w postaci 4 obrońców i 2 defensywnych pomocników. Za grę w ofensywie odpowiada przede wszystkim czterech graczy – skrzydłowi, ofensywny pomocnik i napastnik. W ramach tej formacji można jednak iść w różne warianty, jak chociażby w dwójkę ofensywnie grających obrońców, którzy mocno podłączają się z bocznych sektorów boiska czy też bardziej ofensywne wykorzystanie defensywnego pomocnika lub zejście bocznego obrońcy do środka boiska, które wymyślił Pep Guardiola.

Formacja piłkarska 4-3-3 (zwana Cruyffa)

Klasyczne 4-3-3 zostało zapoczątkowane przez Cruyffa i do dzisiaj ma wielu zwolenników. Formacja piłkarska 4-3-3 często jest odpowiedzią na grę przeciwnika w 4-4-2 czy 4-2-3-1, ponieważ zakłada grę 3 środkowych pomocników, a to z miejsca daje o jednego gracza więcej w centrum boiska niż 4-4-2 czy 4-2-3-1.

4-3-3 daje również wiele wariantów związanych z wykorzystywaniem poszczególnych ról na boisku. Tak naprawdę to od trenera zależy, w jaki sposób będzie chciał korzystać ze swoich środkowych pomocników, a także bocznych obrońców. Wariant 4-3-3 może być niezwykle ofensywny, jak również oparty na zabezpieczeniu wyniku.

Formacja piłkarska 3-5-2 (system z wahadłowymi)

Coraz większą popularność we współczesnej piłce nożnej wzbudzają systemy taktyczne z trójką środkowych obrońców. Największe wykorzystanie tej formacji znajdziemy przede wszystkim w rozgrywkach we Włoszech. Nie oznacza to jednak, że trenerzy z innych krajów zamykają się na ten model gry. Idealnym przykładem jest nowy szkoleniowiec Manchesteru United, czyli Ruben Amorim.

System 3-5-2 oparty jest na zabezpieczeniu gry obronnej, ale również ekspansywnej grze bocznych obrońców (wahadłowych). Obecnie większość zespołów w fazie budowania akcji wykorzystuje system związany z trójką środkowych obrońców, a także dwójką defensywnych pomocników. W ten sposób faza budowania akcji opiera się na 5 zawodnikach, a pozostała 5 odpowiada za grę w ofensywie.

Ciekawą innowacją dla systemu 3-5-2 jest 3-4-3. Jest to formacja piłkarska, mocno zbliżona do założeń 3-5-2, jednak bazuje na dwójce ofensywnych pomocników, zamiast dwójki napastników.

Formacje piłkarskie i organizacja gry – podsumowanie

Formacje piłkarskie i organizacja gry na najwyższym poziomie to jedne z najbardziej interesujących wątków we współczesnej piłce nożnej. Futbol wchodzi na coraz wyższy poziom, czego efektem są nowe innowacje wprowadzane przez trenerów. Jednym z największych innowatorów jest aktualnie Pep Guardiola, który najpierw wprowadził schodzenie bocznych obrońców do środka boiska, aby generować przewagę w tych sektorach, a w ostatnich latach zmodyfikował wariant na wejście środkowego obrońcy w miejsce defensywnego pomocnika. Aktualny szkoleniowiec Manchesteru City odpowiada za wiele ciekawych nowinek taktycznych i zupełnie inne podejście drużyny do fazy gry defensywnej i ofensywnej. Formacje piłkarskie w tych dwóch aspektach bardzo często się obecnie zmieniają.

Najnowsze promocje i bonusy są dostępne na naszej stronie.

FAQ:

1.      Jak wygląda formacja 4:3:3?

Formacja 4-3-3 składa się z 4 obrońców, 3 pomocników i 3 napastników.

2. Jak grać w formacji 3-5-2?

Aby grać w formacji 3-5-2 trzeba ustawić 3 środkowych obrońców, 2 wahadłowych, 3 pomocników i 2 napastników.

3. Co to znaczy 4-4-2?

4-4-2 to klasyczne ustawienie, w którym znajduje się 4 obrońców, 4 pomocników i 2 napastników.